Gitaarversterker met EF86 + E92CC + 2 x EL86 push-pull + EZ80 + 2 x ZZ1040
Gitaarversterker met EF86 + E92CC + 2 x EL86 push-pull + EZ80 + 2 x ZZ1040 Update 1
Met vooral een hoop zweet (het was de afgelopen dagen op de begane grond in ons huis niet te harden van de hitte...) heb ik de versterker elektronisch gezien afgemaakt.
De hoogte van de anodevoedingsspanning heb ik getest met 4 weerstanden van 10K parallel geschakeld (dat gaf 2457 Ohm in totaal) om zo de anodestroom in rust te simuleren (R = V / I = 250 / 0,1 = 2K5 Ohm). Tot mijn verrassing kwam ik uit op 270 V, terwijl ik eerlijk gezegd iets van 245 V had verwacht. Gelukkig had ik een dubbele elco (2 x 100 uF) voor de anodevoedingsspanning ingebouwd die parallel stond geschakeld (200 uF). Die is nu 'gesplitst' met een 180 Ohm weerstand tussen de pluspolen (maar de weerstand is wel op een extra aangebracht dradensteuntje geplaatst in verband met de warmteontwikkeling). Dat gaf uiteindelijk (met alle buizen geplaatst) 249 V dus vrijwel perfect. De regulatie van de anodevoedingsspanning is nu wel iets minder goed maar we praten over slechts 1,8 V verschil tussen rust en vol vermogen omdat het verschil in totale anodestroom tussen rust en vol vermogen slechts 10 mA bedraagt (V = I x R = 0,01 x 180 = 1,8 V). Verwaarloosbaar dus, en dat 'in ruil voor' extra afvlakking van de anodevoedingsspanning!
Na het bepalen van de weerstand (33 en 22 Ohm parallel) voor de gloeispanning voor de EF86 en E92CC was het tijd om de voeding voor de rest van de versterker te testen. Dus de EZ80 en de 2 x ZZ1040 geplaatst (dus alleen de 2 x EL86 ontbraken nog) en op de plek van de berekende weerstand van 1K8 eerst maar eens tijdelijk 2 x 1K in serie geprobeerd. Voor de weerstand zat ik op circa 300 V maar na de weerstand mat ik slechts circa 137 V. De 'onderste' ZZ1040 lichtte flink op (mooi fel paars) en werd ook snel warm maar de 'bovenste' ZZ1040 bleef koud. Er zat dus wat mis.
Met de versterker weer uit ben ik gaan meten rond de ZZ1040's. Al metend bleek waar de fout zat. Ik had in plaatst van een weerstand van 100K (bruin/zwart/geel/goud) een weerstand van slechts 470 Ohm (geel/paars/bruin/goud) geplaatst. Ik heb blijkbaar (meerdere keren...) de paarse band als zwart gezien en niet opgemerkt dat de goude band aan de verkeerde kant zat. Ook denk ik dat de 470 Ohm weerstand al verkeerd in mijn vakje met 100K weerstanden lag. Toch een behoorlijke uitglijder.
Na deze fout te hebben hersteld, kwam ik op 246 V achter de 2K Ohm uit. Dat voltage moest nog iets hoger, ook omdat er nog een extra 4 mA aan schermroosterstroom zou gaan lopen als de EL86's geplaatst zouden zijn. Al rekenend kwam ik uit op 1K8, dus zoals al berekend tijdens het ontwerpen. Omdat ik geen 1K8 weerstand had die de kleine 4 Watt aan zou kunnen, heb ik drie weerstanden van elk 3 Watt in serie geplaatst (520 + 680 + 620 = 1820 Ohm). En dat gaf precies de 260 V die ik wilde.
Tenslotte de 2 x EL86 geplaatst (met een dummyload van 4,4 Ohm op de 4 Ohm uitgang) en metingen verricht. Dat zag er allemaal perfect uit.
Nu staat het geheel klaar voor de echte test, dus met luidsprekerkast en gitaar. Ik zal later vandaag deze posting nog aanvullen met het resultaat. Nu is het nog wat te vroeg voor de buren.
Update 14.20 uur:
Bij het inschakelen sprong de zekering (was 1 A).
Ik heb zekerheidshalve alles aan en rond de voedingstransformator nog eens gemeten. Dat gaf (gelukkig) geen verklaring voor het springen van de zekering maar leerde me (helaas) wel dat de voor eventuele externe effecten bedoelde 6,3 V uitgang (7-pins buisvoet) onderbroken is, ook gemeten op de aansluitlippen van de trafo. Ik hoop dat het een kwestie is van geen contact tussen een van de aansluitlippen en de wikkeldraad zelf (want aan de primaire kant zat ook al zo'n probleemgeval). Omdat het voor de werking van de versterker zelf niet van belang is, kijk is daar nog wel eens goed naar als de behuizing af is en de versterker met de trafo naar boven kan staan.
Na nog wat gelezen te hebben over 'inrush current' en waarden van zekeringen, heb ik er een 1,5 A zekering ingezet.
Dan de herstart. Die ging nu goed.
Ik had verwacht dat het ontsteken van de ZZ1040's hoorbaar zou zijn en hoopte dat het zou meevallen. En dat deed het gelukkig ook; er is slechts een zachte tik hoorbaar als de ZZ1040's oplichten.
Met de volumeknop op 0 is de versterker erg stil. Draai je het volume open, dan staat het al snel flink hard. Wanneer je niet speelt maar het volume wel flink open staat, valt de ruis erg mee. Bij forse uithalen op de gitaar kun je de ZZ1040's qua straling zien 'inzakken' omdat de stroom die de schermroosters van de EL86's tijdens zo'n piek extra trekken niet door de ZZ1040's loopt. Dat zal in het donker vast een mooi schouwspel geven.
Ik ben maar niet 'tot het gaatje gegaan' omdat onze begane grond erg weinig dempende materialen bevat. Ik bouw nu eerst de behuizing af en ga er dan wel op zolder mee aan de gang.
Het uiteindelijke schema en de foto's:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten